Linux mv komutu (dosya/dizin taşıma)

Linux’ta dosya ya da klasör taşımak için mv komutu kullanılır. Taşıma işlemi için mv komutundan sonra kaynak dizin/dosya ve hedef dizin/dosya belirtilir. Ana komut yapımız aşağıdaki gibidir.

mv [kaynak dosya] [hedef dizin]

Örnek olarak masa üstü dizininde bulunan Ankara isimli dosyayı Belgeler dizinine taşıyacağım. Home dizininde olduğum için kaynak dizini belirtmem gerekecek. Ardından da hedef dizini belirteceğim.

mv Masaüstü/Ankara Belgeler/

Taşıma yaparken hedef dizinde aynı isimde dosya var mı yok mu kontrol etmedik. Hedef dizinde aynı isimde dosya olup olmadığı kontrol etmek için -i parametresi kullanılır. Bu parametre kullanıldığında, hedef dizinde aynı isimde dosya varsa üzerine yazılıp yazılmaması ile ilgili bir uyarı gelecektir. Y harfi ile üzerine yazılmasını onaylayabilir ya da N harfi ile bu işlemi iptal edebilirsiniz.

Örnek olarak Belgeler dizininde bulunan Cankaya isimli dosyayı Masaüstü dizinine taşıyacağım. Masaüstü dizininde de Cankaya isimli dosya olduğu için uyarı gelecek.

Dosya adı ve uzantıyı değiştirme

mv komutu ile dosya adı ve uzantısı da değiştirilebilir. Sanki taşıma işlemi yapıyormuşuz gibi kaynak dosya belirtilir ve ardında dosyanı yeni adı yazılır. Örnek olarak Masaüstü dizininde bulunan Cankaya isimli dosyayı Cankaya.txt olarak değiştireceğim.

Şimdide Ankara isimli dosyayı Başkent olarak değiştireceğim.

mv komutunun temel kullanımı be şekildedir. Komut hakkında detaylı bilgi almak için mv --help ve man mv komutlarından yardım alabilirsiniz.

Linux cp komutu (dosya/dizin kopyalama)

Linux dosya kopyalama

Linux’ta dosya veya dizin kopyalamak için cp komutu kullanılır. Kopyalama işlemi için cp komutundan sonra kaynak dizin/dosya ve hedef dizin/dosya belirtilir. Ana komut yapımız aşağıdaki gibidir.

cp [kaynak dosya] [hedef dizin]

Örnek olarak masa üstü dizininde bulunan Ankara isimli dosyayı Belgeler dizinine kopyalayacağım. Home dizininde olduğum için kaynak dizini belirtmem gerekecek. Ardından da hedef dizini belirteceğim.

cp Masaüstü/Ankara Belgeler/

Birden fazla dosyayı kopyalamak için ise cp komutunun devamında birden fazla kaynak belirtmek yeterlidir. Örnek olarak Cankaya ve deneme isimli dosyaları Belgeler dizinine kopyalayacağım.

İki örnekte de dosyaları hedef dizine kopyaladık. Yalnız kopyalama yaparken hedef dizinde aynı isimde dosya var mı yok mu kontrol etmedik. Hedef dizinde aynı isimde dosya olup olmadığı kontrol etmek için -i parametresi kullanılır. Bu parametre kullanıldığında, hedef dizinde aynı isimde dosya varsa üzerine yazılıp yazılmaması ile ilgili bir uyarı gelecektir. Y harfi ile üzerine yazılmasını onaylayabilir ya da N harfi ile bu işlemi iptal edebilirsiniz.

Linux dizin kopyalama

Dizin kopyalamak için yine cp komutunu kullanacağız fakat bunu yapmak için -r parametresinden kullanmamız gerekecek. Komut yapımız aşağıdaki gibidir.

cp -r [kaynak dizin] [hedef dizin]

Örnek olarak Masaüstü dizinini Belgeler dizinine kopyalayacağım.

Linux dosya ve dizin kopyalama için temel kullanımına bu yazımızda değinmiş olduk. Komut hakkında daha fazla detay görmek için cp --help ve man cp komutlarından yardım alabilirsiniz.

Linux dizin işlemleri (dizin değiştirme)

Linux dizin değiştirme

Linux’ta dizin değiştirme işlemleri cd (change directory) komutu ile yapılır.

cd [hedef dizin ya da klasör]

Hedef dizin belirtirken kullanılan sistem diline de dikkat etmek gerekir. Bende sistem dili Türkçe olduğu için kullanıcı dosyalarının olduğu yerler Türkçe olarak yer alıyor. Şimdi bir örnek ile dizin değiştirmeyi yapalım. cd Masaüstü/

Bu arada belki dikkatinizi çekmiştir, $ işaretinden önceki kısım bize bulunduğumuz dizini gösteriyor. Tilde [~] işareti ise home dizinini temsil etmektedir. Ben salih isimli kullanıcı ile kullandığım için, ~ işaretini karşılığı bende /home/salih şeklindedir. Yani kısaca ~ işareti /home/user dizinini temsil eder. Kullandığımız komut ile /home/salih/Masaüstü dizinine geçiş yapmış olduk.

Şimdi işimizi biraz daha hızlandıracak komutlara bakalım.

home dizinine geçme

Bulunduğunuz dizinden home dizinine geçmek için cd komutunu tek başına kullanmak yeterlidir. Yalnız bu komut ile /home/user alanına dönülmüş olunur.

Eğer home/user dizininde bulunan bir dizine gitmek istiyorsanız uzun uzun /home/user/Masaüstü yazmak yerine cd ~/Masaüstü şeklinde de kullanabilirsiniz.

Bir üst dizine geçme

Bir üst dizine geçmek için cd .. komutu kullanılır.

Birden fazla üst dizine geçme

Bir üst dizine geçmek için .. kullanmıştık. Birden fazla üst dizine geçiş yapmak için ise / işareti ile birlikte .. kullanılarak kaç dizin öncesine gidilmek isteniliyorsa o kadar /.. kullanılır. Yani 2 üst dizine gitmek için cd ../.. kullanmak gerekirken, 3 dizin öncesini gitmek yapmak için ise cd ../../.. şeklinde kullanmak gerekecektir.

Dizinler arası geçiş

Son işlem yapılan iki dizin arasında cd - komutu ile geçiş yapılabilir. Ben örnek olarak Belgeler ve Videolar dizine geçiş yapacağım. Ardından cd - komutu ile iki dizin arasında hızlıca geçiş yapacağım.

Linux çalışılan dizini görme

Linux’ta hangi dizinde çalışıldığını görmek için pwd (print working directory) komutu kullanılır. Belki şu anki durumda gerek yok diye düşünülebilir ama özellikle çok kullanıcının olduğu durumlarda sıkça kullanılır.

pwd

Linux help ve man komutu

Linux help komutu

Help komutu yani yardım komutu, bilgi almak istenilen komut ile ilgili bilgiler sunar. Yardım almak istenilen komuttan sonra –help yazarak komutla ilgili bilgilere erişebilir.

Kullanımı:

<komut> --help

Ben örnek olarak paket yöneticisi komutu olan apt ile help komutunu denedim. Çıktıya baktığımız zaman apt komutunun nasıl kullanılacağı bilgisinin yanı sıra, birlikte kullanılan komutlar ve açıklamaları da yer almakta. apt --help

Linux man komutu

man komutu, detaylı dokümantasyon sunan komuttur. Komutlar ile ilgili çok detaylı bilgiler edinilebilir. Komut çalıştırıldıktan sonra, devam eden bilgileri görüntülemek için boşluk (space) tuşuna, dokümandan çıkmak için ise Q tuşuna basmak gerekmektedir. Dokümanda yer alan bilgiler İngilizce’dir.

Kullanımı:

man <komut>

Dokümanlar /usr/share/man/ dizininde bulunmaktadır. Burada 8 adet man klasörü daha bulunmaktadır. (man1, man2,…,man8). Bu klasörlerde türlerine göre kılavuzlar ayrılmışlardır. Kullanmış olduğumuz kılavuzun hangi man klasöründe bulunduğunu öğrenmek için whatis komutu kullanılır.

whatis <komut>

Örneğin apt komutu için:

salih@altuntas:~$ whatis apt
apt (8)              - command-line interface

Çıktıda parantez içerisinde yer alan numara man klasörünün numarasını vermektedir. Bu çıktıya göre apt ile ilgili kılavuz man8 klasöründe yer almaktadır.